“პალიტრა ტვ” – ზე გასულ სიუჟეტს კულტურის სამინისტროს წინ მოქალაქეების დაპირისპირების შესახებ ხმაური მოჰყვა. ინციდენტის ერთ-ერთმა მონაწილემ ზაზა სვანაძემ მედიასახლ "პალიტრასთან" საპროტესტო აქცია გამართა. სვანაძე აცხადებს, რომ მისთვის მიუღებელია სიუჟეტის დასათაურება “ხელჩართული ბრძოლა კულტურის სამინისტროსთან”, ის მიიჩნევს, რომ კულტურის სამინისტროს წინ ხელჩართული ბრძოლა კი არა, მცირე ინციდენტი მოხდა. ზაზა სვანაძე ცდილობდა დაეფიქსირებინა თავისი აზრი საქართველოში რუსეთის მიმართ ქსენოფობიური გამოხდომების შესახებ. სვანაძემ კულტურის სამინისტროს შესასვლელ კარზე განცხადებები გააკრა პროტესტის მიზნით. რაც ქუჩაში შემთხვევით მიმავალმა მოქალაქე ომა მაღლაქველიძემ არ მოუწონა და ფიზიკურად დაუპირისპირდა.
სვანაძემ მედიასახლის ოფისთან იმპროვიზირებული საპროტესტო აქციის გამართვა სცადა. ვანო მერაბიშვილის, გურამ დონაძის, ერეკლე კოდუას, გიორგი თარგამაძის ფოტოებით მივიდა, რომლებზეც იყო წარწერა - "თავისუფალი მედიის სადარაჯოზე". ასევე მიიტანა გვირგვინი, რომელიც, მისი განმარტებით, გარდაცვლილი მედიის სიმბოლოს გამოხატავს.
სვანაძის აქტიურიობის დაწყებიდან ძალიან მალე მედიასახლთან გამოჩნდა კულტურის სამინისტროს ინციდენტის კიდევ ერთი მთავარი გმირი ომარ მაღლაქველიძე, მათ შორის მცირე შელაპარაკება "მედიაპალიტრის" ოფისთანაც მოხდა, თუმცა მალევე ინციდენტის მონაწილეებმა ტერიტორია ერთად, ერთი ტაქსით დატოვეს. მაღლაქველიძის წასვლამდე მოვახერხეთ მისი საკონტაქტო ტელეფონის ნომრის ჩაწერა. მოგვიანებით მას დავურეკეთ და ვთხოვეთ რედაქციაში სასაუბროდ გვწვეოდა, რათა გაგვერკვია ვინ არის ეს უცნაური, მხრებზე ამერიკის დროშა შემოხვეული ასაკოვანი მამაკაცი, რომელიც გამვლელებს ხშირად ხვდება თვალში.
თეთრ წვერიანი მოხუცი გამოგვიტყდა, რომ ოცნებობს, ყველა ქართველი მასზე ბედნიერი იყოს, “ოღონდ ერს ნუ დააგლახავებს გამჩენი და მე, რაც უნდა ის დამმართოსო.” იცის, რომ უცნაურია, ექსცენტრული და ფიცხი. ამიტომაც, თავის თავს “ჭკვიან გიჟს” ეძახის. ფიქრობს, რომ ნიჭიერიც არის. ამაში ჩვენც დავრწმუნდით, როდესაც მედიასახლის რამდენიმე წარმომადგენელს პერსონალურად უძღვნა ლექსები. თურმე დიდი ხანია პოეზიის “ჭია ხრავს”. თავისი ნიჭის შო-პროგრამა ”ნიჭიერში” გახმაურებაც უცდია, მაგრამ... მიიჩნევს, რომ იქ მასზე ნიჭიერები დახვდა.
აცხადებს, რომ საქართველოს სიყვარულში მიმბაძველი არ ჰყავს?! ამ უზომო სიყვარულის გამო კი ხშირად თურმე გაუგებრობებში ხდება. თუნდაც ისეთ გაუგებრობაში, რომელიც ახლახან გადახდა თავს კულტურის სამინისტროს შენობის წინ ზაზა სვანაძესთან დაპირისპირების დროს.
ყველა ადამიანი უყვარს, ისინიც კი, ვისაც ნებსით ან უნებლიეთ შესაძლოა დაუპირისპირდეს და ასევე უნებლიეთ პანჩურიც კი უთავაზოს.
ძალიან არ მიყვარს რუსეთი. მიზეზიც ჰქონია. თავის დროზე რუსებმა სრულიად უმიზეზოდ (როგორც თვითონ ამბობს) ფსიქიატრიულ საავადმყოფოში, საგიჟეთში უკრეს თავი.
წარმოშობით სოფელ კურსებიდან არის. იქ დედა ჰყავს, ას წელს მიტანებული. უკვე 97 წლის გახდაო. თვითონ 69 წლის არის.
ომარ მაღლაქველიძე _ ”დედა ძალიან მოხუცია. წესით, მეც მოხუცი ვარ, მაგრამ თავს მხნედ ვგრძნობ და სიბერეს ჯერაც არ ვაპირებ.
_ რუსები რამ შეგაძულათ?
_ ჯარში ყოფნის დროს ცუდი ამბები დამმართეს. არ მომწონდა რუსეთის დამოკიდებულება საქართველოს მიმართ, 1964 წლის ამბებს მოგითხრობთ. რუსებს ვუკიჟინებდი, რომ მათ არასწორი დამოკიდებულება ჰქონდათ ჩვენს მიმართ და ვუმტკიცებდი, რომ დადგება დრო, როდესაც ჩვენი, ქართველების გადასარჩენი გახდებიან. ეს დრო ჯერ არ დამდგარა, მაგრამ მალე დადგება. არც იმის თქმა მავიწყდებოდა, რომ სტალინმა დააყენა ეგენი ფეხზე. ჩვენს მეტი პატრონი არ გყავთ-მეთქი. მწარდებოდნენ ჩემი ასეთი დამოკიდებულების გამო. ამიტომაც ჯერ ყაზარმაში დამაწვინეს ვითომ ფილტვების ანათებით, მერე ჰოსპიტალში და ბოლოს თავი მიკრეს კაუნასში საგიჟეთში. საბედნიეროდ, იქ დიდხანს არ მომიწია ყოფნმა, ჩემი ძალათი ”გაგიჟებიდან” ათ დღეში ხრუშოვი გადააყენეს და მეც დამასაჩუქრეს თავისუფლებით. მახსოვს, პოლკოვნიკი მოვიდა, ყვიროდა, გამოდი მაღლაქველიძე, სასწრაფოდ უნდა წაგიყვანოთ სამხედრო ნაწილშიო. ავხედ-დავხედე, შენც გაგაგიჟეს, თუ რა ხდება, აქ რა გინდა - მეთქი? ხრუშოვი გადადგა, მგონი შენმა წყევლამ უწია და ახლა საბჭოთა კავშირიც რომ არ დაანგრიო შენი წყევლა-კრულვით, გათავისუფლებთო, ან მეხუმრებოდა, ან ეშინოდა მართლა.
გარეთ, გამოსასვლელთან დამხვდა მანაქანა, რომელზეც ჯარში ვმუშაობდი მძღოლად. ხრუშოვის ფოტო გამოებათ უკან, უზარმაზარ ჩარჩოში იყო ჩასმული. როგორც ჩანს, ბოლომდე სჯეროდათ, რომ გიჟი ვიყავი და ეს ”სათამაშოც” იმიტომ დამახვედრეს. ეგონათ ვათრევდი სურათს მანქანაზე გამობმულს. მე კი გავწმინდე და იქვე მივაყუდე, ეს თქვენია, თქვენ მიხედეთ, ჩვენ რუსების არაფერი არ გვჭირდება, მით უფრო ხრუშოვისნაირები - მეთქი.
_ შემდეგ როგორ განვითარდა თქვენი ცხოვრება, ოჯახის შესახებ გვიამბეთ.
_ ვის ეცალა ოჯახისთვის. დღემდე უცოლო ვარ, მაგრამ ძალიან მიყვარს ქალები და ამერიკულად რომაა, გერლფრენდი სულ მყავდა და მყავს.
_ რით იყავით დაკავებული მთელი ცხოვრება, რატომ ვერ მოიცალეთ ოჯახისთვის?
_ საქართველო იყო ჩემი საფიქრალი, სადაც კი ვმუშაობდი, ყველგან გამოვდიოდი პარტიულ კრებებზე და მოვითხოვდი, რომ ქართული კონსტიტუცია მიგვეღო და საქართველოში ქართული ენა გამოცხადებულიყო სახელმწიფო ენად, მაგრამ მედავებოდნენ, საქართველო საბჭოთა კავშირის შემადგენელი ნაწილია და აქ მხოლოდ რუსული უნდა იყოს სახელმწიფო ენაო.
ეჰ, მერე აღსრულდა ჩემი წინასწარმეტყველება და მართლა დაინგრა საბჭოთა კავშირი, მაგრამ კინაღამ მიჰყვა ეს ჩემი საყვარელი ქვეყნააც. გახსენებაც აღარ მინდა თბილსის ომის და სამოქალაქო დაპირისპირების. დავრბოდი ორივე მხარეს შორის და ვეხვეწებოდი ყველას, შერიგდით, რას ხოცავთ ერთმანეთს-მეთქი. ვინ მისმინა, ბევრჯერაც, შემდგომში ცნობილმა გენერლებმა მომიშვირეს თოფის ლულა, დაიკარგე აქედანო. მიმაჩნია, რომ მაშინ საზოგადოება კი არა, ზოოპარკი იყო საქართველოში, ოღონდ ვოლიერებიდან იყვნენ გამოქცეული მხეცები.
სვანაძემ მედიასახლის ოფისთან იმპროვიზირებული საპროტესტო აქციის გამართვა სცადა. ვანო მერაბიშვილის, გურამ დონაძის, ერეკლე კოდუას, გიორგი თარგამაძის ფოტოებით მივიდა, რომლებზეც იყო წარწერა - "თავისუფალი მედიის სადარაჯოზე". ასევე მიიტანა გვირგვინი, რომელიც, მისი განმარტებით, გარდაცვლილი მედიის სიმბოლოს გამოხატავს.
სვანაძის აქტიურიობის დაწყებიდან ძალიან მალე მედიასახლთან გამოჩნდა კულტურის სამინისტროს ინციდენტის კიდევ ერთი მთავარი გმირი ომარ მაღლაქველიძე, მათ შორის მცირე შელაპარაკება "მედიაპალიტრის" ოფისთანაც მოხდა, თუმცა მალევე ინციდენტის მონაწილეებმა ტერიტორია ერთად, ერთი ტაქსით დატოვეს. მაღლაქველიძის წასვლამდე მოვახერხეთ მისი საკონტაქტო ტელეფონის ნომრის ჩაწერა. მოგვიანებით მას დავურეკეთ და ვთხოვეთ რედაქციაში სასაუბროდ გვწვეოდა, რათა გაგვერკვია ვინ არის ეს უცნაური, მხრებზე ამერიკის დროშა შემოხვეული ასაკოვანი მამაკაცი, რომელიც გამვლელებს ხშირად ხვდება თვალში.
თეთრ წვერიანი მოხუცი გამოგვიტყდა, რომ ოცნებობს, ყველა ქართველი მასზე ბედნიერი იყოს, “ოღონდ ერს ნუ დააგლახავებს გამჩენი და მე, რაც უნდა ის დამმართოსო.” იცის, რომ უცნაურია, ექსცენტრული და ფიცხი. ამიტომაც, თავის თავს “ჭკვიან გიჟს” ეძახის. ფიქრობს, რომ ნიჭიერიც არის. ამაში ჩვენც დავრწმუნდით, როდესაც მედიასახლის რამდენიმე წარმომადგენელს პერსონალურად უძღვნა ლექსები. თურმე დიდი ხანია პოეზიის “ჭია ხრავს”. თავისი ნიჭის შო-პროგრამა ”ნიჭიერში” გახმაურებაც უცდია, მაგრამ... მიიჩნევს, რომ იქ მასზე ნიჭიერები დახვდა.
აცხადებს, რომ საქართველოს სიყვარულში მიმბაძველი არ ჰყავს?! ამ უზომო სიყვარულის გამო კი ხშირად თურმე გაუგებრობებში ხდება. თუნდაც ისეთ გაუგებრობაში, რომელიც ახლახან გადახდა თავს კულტურის სამინისტროს შენობის წინ ზაზა სვანაძესთან დაპირისპირების დროს.
ყველა ადამიანი უყვარს, ისინიც კი, ვისაც ნებსით ან უნებლიეთ შესაძლოა დაუპირისპირდეს და ასევე უნებლიეთ პანჩურიც კი უთავაზოს.
ძალიან არ მიყვარს რუსეთი. მიზეზიც ჰქონია. თავის დროზე რუსებმა სრულიად უმიზეზოდ (როგორც თვითონ ამბობს) ფსიქიატრიულ საავადმყოფოში, საგიჟეთში უკრეს თავი.
წარმოშობით სოფელ კურსებიდან არის. იქ დედა ჰყავს, ას წელს მიტანებული. უკვე 97 წლის გახდაო. თვითონ 69 წლის არის.
ომარ მაღლაქველიძე _ ”დედა ძალიან მოხუცია. წესით, მეც მოხუცი ვარ, მაგრამ თავს მხნედ ვგრძნობ და სიბერეს ჯერაც არ ვაპირებ.
_ რუსები რამ შეგაძულათ?
_ ჯარში ყოფნის დროს ცუდი ამბები დამმართეს. არ მომწონდა რუსეთის დამოკიდებულება საქართველოს მიმართ, 1964 წლის ამბებს მოგითხრობთ. რუსებს ვუკიჟინებდი, რომ მათ არასწორი დამოკიდებულება ჰქონდათ ჩვენს მიმართ და ვუმტკიცებდი, რომ დადგება დრო, როდესაც ჩვენი, ქართველების გადასარჩენი გახდებიან. ეს დრო ჯერ არ დამდგარა, მაგრამ მალე დადგება. არც იმის თქმა მავიწყდებოდა, რომ სტალინმა დააყენა ეგენი ფეხზე. ჩვენს მეტი პატრონი არ გყავთ-მეთქი. მწარდებოდნენ ჩემი ასეთი დამოკიდებულების გამო. ამიტომაც ჯერ ყაზარმაში დამაწვინეს ვითომ ფილტვების ანათებით, მერე ჰოსპიტალში და ბოლოს თავი მიკრეს კაუნასში საგიჟეთში. საბედნიეროდ, იქ დიდხანს არ მომიწია ყოფნმა, ჩემი ძალათი ”გაგიჟებიდან” ათ დღეში ხრუშოვი გადააყენეს და მეც დამასაჩუქრეს თავისუფლებით. მახსოვს, პოლკოვნიკი მოვიდა, ყვიროდა, გამოდი მაღლაქველიძე, სასწრაფოდ უნდა წაგიყვანოთ სამხედრო ნაწილშიო. ავხედ-დავხედე, შენც გაგაგიჟეს, თუ რა ხდება, აქ რა გინდა - მეთქი? ხრუშოვი გადადგა, მგონი შენმა წყევლამ უწია და ახლა საბჭოთა კავშირიც რომ არ დაანგრიო შენი წყევლა-კრულვით, გათავისუფლებთო, ან მეხუმრებოდა, ან ეშინოდა მართლა.
გარეთ, გამოსასვლელთან დამხვდა მანაქანა, რომელზეც ჯარში ვმუშაობდი მძღოლად. ხრუშოვის ფოტო გამოებათ უკან, უზარმაზარ ჩარჩოში იყო ჩასმული. როგორც ჩანს, ბოლომდე სჯეროდათ, რომ გიჟი ვიყავი და ეს ”სათამაშოც” იმიტომ დამახვედრეს. ეგონათ ვათრევდი სურათს მანქანაზე გამობმულს. მე კი გავწმინდე და იქვე მივაყუდე, ეს თქვენია, თქვენ მიხედეთ, ჩვენ რუსების არაფერი არ გვჭირდება, მით უფრო ხრუშოვისნაირები - მეთქი.
_ შემდეგ როგორ განვითარდა თქვენი ცხოვრება, ოჯახის შესახებ გვიამბეთ.
_ ვის ეცალა ოჯახისთვის. დღემდე უცოლო ვარ, მაგრამ ძალიან მიყვარს ქალები და ამერიკულად რომაა, გერლფრენდი სულ მყავდა და მყავს.
_ რით იყავით დაკავებული მთელი ცხოვრება, რატომ ვერ მოიცალეთ ოჯახისთვის?
_ საქართველო იყო ჩემი საფიქრალი, სადაც კი ვმუშაობდი, ყველგან გამოვდიოდი პარტიულ კრებებზე და მოვითხოვდი, რომ ქართული კონსტიტუცია მიგვეღო და საქართველოში ქართული ენა გამოცხადებულიყო სახელმწიფო ენად, მაგრამ მედავებოდნენ, საქართველო საბჭოთა კავშირის შემადგენელი ნაწილია და აქ მხოლოდ რუსული უნდა იყოს სახელმწიფო ენაო.
ეჰ, მერე აღსრულდა ჩემი წინასწარმეტყველება და მართლა დაინგრა საბჭოთა კავშირი, მაგრამ კინაღამ მიჰყვა ეს ჩემი საყვარელი ქვეყნააც. გახსენებაც აღარ მინდა თბილსის ომის და სამოქალაქო დაპირისპირების. დავრბოდი ორივე მხარეს შორის და ვეხვეწებოდი ყველას, შერიგდით, რას ხოცავთ ერთმანეთს-მეთქი. ვინ მისმინა, ბევრჯერაც, შემდგომში ცნობილმა გენერლებმა მომიშვირეს თოფის ლულა, დაიკარგე აქედანო. მიმაჩნია, რომ მაშინ საზოგადოება კი არა, ზოოპარკი იყო საქართველოში, ოღონდ ვოლიერებიდან იყვნენ გამოქცეული მხეცები.
_ აფხაზეთის ომში იყავით?
_ არა, რა მინდოდა იმ ომში. ყველას ვეხვეწებოდი, ვთქვათ, რომ რუსეთს ვებრძვით-მეთქი. არაო, აფხაზებს ვებრძვითო. ვის გაუგია აფხაზებთთან ბრძოლა, რა გვაქვს საომარი, ძმასთან ომით კი არა სიტყვით და გულით უნდა მოვაგვაროთ საქმე-მეთქი. ვინ მისმინა. ამიტომაც მე რახან ვერავის ვესროდი ტყვიას. წავედი სოფელში, ვიყიდე ძროხები და იმათ ვწყემსავდი.
_ დღეს რას საქმიანობთ?
_ არაფერს. ვერაფერს. სად არის საქმე, რომ მე დავკავდე. ღატაკთა კატეგორიაში ვირიცხები და დახმარებას ვიღებ. ჩემს სახლში თითქმის არაფერი არ დგას. ტელევიზორი მე არ მაქვს და მაცივარი. მხოლოდ წიგნები და რვეულები ყრია იატკაზე. ვარსებობ პენსიით, დიახ, კი არ ვცხოვრობ, ვარსებობ. აი, დედაჩემს კი მოუხსნა მთავრობამ სიღარიბის დახმარება. მდიდარი ხარო, ტელევიზორი გაქვსო. მეზობლებმა აჩუქეს.
_ თქვენს ბოლოდროინდელ ინციდენტს დავუბრუნდეთ. რატომ დაუპირისპირდით რამდენიმე დღის წინ კულტურის სამინისტროს წინ ზაზა სვანაძეს?
_ არ დავპიორისპირებივარ. საქმე იმაშია, რომ ძალიან მიყვარს იმ უბანში სირული, განსაკუთრებით წმინდანების, ანუ მეტეხის ხიდზე. საერთოდაც ფეხით სიარული მიყვარს. ახალი გზები რომ გააკეთეს, სულ ფეხით მაქვს შემოვლილი. მოკლედ, იმ დღესაც მივდიოდი ჩემთვის და ვხედავ ეს ზაზა აკეთებს განცხადებას, რუსოფობიაზე საქართველოს ადანაშაულებს. ამივარდა ტვინში, რუსებს ჩვენ ვჩაგრავთ თქო? გადავირიე. ამიტომაც გავჩერდი იქ, ძალიან ავღელდი.
_ როგორ ფიქრობთ, გამართლებული იქნება, თუ რუსულ სიმღერებს და ლიტერატურას აკრძლავენ?
_ ვინ კრძალავს? არავის არაფერს არ ვუკრძალვთ, სამწუხაროდ, მეტიც, ფეხქვეშ ვეგებით ყველას და მათ შორის რუსსაც. ამაზე ლექსებიც მაქვს დაწერილი.
მაგ ზაზას ხმას არ გავცემდი, მაგრამ გიჟი მიწოდა. კი ბტონო, ვიყავი საგიჟეთში, მაგრამ არ ვარ გიჟი. ცდილობდა გავეტყუებინე სადმე და ისე მომრეოდა.
_ აქ როგორ გაჩნდით ერთდროულად ჩვენს რედაქციაში?
_ დიდი ხანია ვეძებ ჟურნალისტებს “ასავალ დასავალში.” ხოდა დღეს გადავწყვიტე ძენა. არასწორად მომასწავლეს და მოვედი ”კვირის პალიტრაში”. აქაც რას ვხედავ, ეს ზაზა არ დამხვდა?! ვეუბნები, მითხარი რაზე ვებრძოლოთ ამ ხელისუფლებას, ოოღნდ აზრიანად მითხარი და ვიბრძოლოთ-მეთქი, მაგრამ მაგან არ იცის რაზე უნდა იბრძოლოს. კიდევ იბოთავებს ეგ რაღაცას და მერე არ ვიცი რას გამომტყუებს.
ხელისუფლება რომ არ ვარაგა და უკეთესი რომ მინდა, ეგ მასწავლის?!
_ თუ ასე გაბრაზებული ხართ, ტაქსით როგორღა წაყევით?
_ დამიწყო შერიგების მცდელობა, ჩვენ ერთნი ვართ, ერთი სატკივარი გვაქვსო. ასავალ-დასავლაში მივყავდი. როცა გაიგო, რომ იქ მისვლა მინდოდა. ფულიც კი შემომაძლია მერე, რომ ეთქვა, მათხოვარიაო. ასეთი იმიჯი უნდა შემიქნას, გიჟის და მათხოვრის, რახან ამერიკული დროშით დავდივარ. არადა, ამერიკელებს პურის ფული არ ჰქონდათ გუშინ და მე გადავუხადე.
_ დროშა რატომ გაქვთ შემოხვეული?
_ დიდი დატვირთვა აქვს. კულახმეტოვს, სამშვიდობოების სარდალი რომ იყო, იმას დავპირდი, სანამ თქვენი ჯარი არ გაიძირკვება საქართველოდან ამერიკულ დროშას ვატარებ-მეთქი. ავტოგრაფი ვთხოვე ერთხელ და არ მომცა. აგვისტოს ომი რომ დაიწყო, მაშინ მუხლისჩოქა ვიდექი და ვყიროდი, ეს არის მახე და არ შეხვიდეთ სამაჩაბლოში-მეთქი. ვინ დამიჯერა. ვიხვეწებოდი, გამიშვით ფრონტის ხაზზე, ვიქნები მომრიგებელი, თუ მომკლავენ, ჯანდაბას მოხუცი ვარ და იქნებ ერთი კაცი მაინც გადავარჩინო-მეთქი. ვინ გამიშვა?!
_ კარგი, სვანაძესთან შერგებას აპირებთ თუ არა?
_ რუსეთი არ მიხსენოს და შევურიგდები. ყველგან უნდა ვიძახოთ რუსი ოკუპანტები და მაგათ არ უნდა მივეფეროთ. სადაც დავინახავ მიტინგს, ყველგან მივდივარ და გავყვირი, წავიდნენ რუსი ოკუპანტები, შეგვეშვან!
No comments:
Post a Comment